Ay sonu kapanışı teknik bilgileri

Bu yazıda her bir ay sonu kapanış işleminin işleyiş mantığı açıklanmaktadır.

Vergi faturalarını doğrula

Bu işlem, kapanış ayı içinde iş yeri için kaydedilmiş tüm satış faturalarını ve alacak dekontlarını arar ve bu belgelerin her biri için vergi faturası düzenlenip düzenlenmediğini kontrol eder.

Vergi faturası olmayan satış faturalarının ve alacak dekontlarının listesi:

Ay sonu kapanışı raporunda gösterilir ("Ay kapatılırken hatalar oluştu" bölümü).
"Ay sonu kapanış hataları" bilgi kaydına eklenir.

Bu işlem aşağıdaki her iki koşulu da karşılayan iş yerleri için kullanılabilir:

İş yeri KDV'ye kayıtlıysa (iş yerinin muhasebe politikasında KDV tescilli onay kutusu seçiliyse).
İş yeri KDV'yi vergi faturalarında kaydediyorsa (iş yerinin muhasebe politikasında KDV girişlerini kaydet: = Vergi faturları ise).

KDV hesaplaması

Bu işlem, kapanış ayı için kayıtlarda "KDV girişi" ve "KDV çıkışı" olarak belirtilmiş KDV tutarları olan tüm iş yeri hesaplarını arar.

Ardından, kayıtlarda "KDV girişi" ve "KDV çıkışı" olarak belirtilmiş KDV tutarlarına bağlı olarak, ay için ödenecek KDV ve alınacak KDV toplamlarını ayrı ayrı hesaplar.

Hesaplanan KDV toplamları:

Ay sonu kapanışı raporunda gösterilir ("KDV hesaplaması" bölümü).
"Ödenecek vergiler" birikim kaydına eklenir.

Amortismanı tahakkuk et

Bu işlem iş yerine kayıtlı tüm sabit kıymetler için aylık amortismanı hesaplar ve bunu Sabit kıymet amortismanı belgesine kaydeder.

Ayrıntılı bilgi için bkz. Sabit kıymet amortismanı.

Ay sonu amortisman verileri:

Ay sonu kapanışı raporunda gösterilir ("Amortisman tahakkuku" bölümü).
"Sabit kıymetler" birikim kaydına eklenir.

Doğrudan maliyetleri hesapla

Bu işlemin amacı, kapatılan ay içinde masraf olarak yazılan malzeme maliyetlerini hesaplamak veya düzeltmektir.

Bu işlem Gerçekleşen maliyeti hesapla işlemiyle aynı çalışır. Bu iki işlemi ay sonu kapanışı sırasında tekrarlanan aynı iki prosedür olarak düşünebilirsiniz:

İlkinde (Doğrudan maliyetleri hesapla), masraf yazılan malzemelerin düzeltilmiş maliyetleri hesaplanır.
Ardından Maliyetleri tahsis et yürütülerek, Doğrudan maliyetleri hesapla ile hazırlanan malzeme maliyetlerine bağlı olarak üretim işlemlerinin maliyetleri hesaplanır.
İkincisinde (Gerçekleşen maliyeti hesapla), Doğrudan maliyetleri hesapla ile hazırlanan malzeme maliyetlerine ve Maliyetleri tahsis et ile hazırlanan işlem maliyetlerine bağlı olarak, imal edilen ürünlerin maliyetleri hesaplanır.

Maliyet verileri "Stok ve giderler" birikim kaydına eklenir.

Maliyetleri tahsis et

Bu işlemin amacı, kapatılan ay içinde gerçekleştirilen üretim işlemlerinin maliyetlerini düzeltmektir.

Normal maliyet hesaplaması kapsamında, her bir üretim işleminin maliyeti normlara göre hesaplanan üretim genel giderlerini (ör. çalışanların maaşlarını) içerir; bu da gerçekleşen üretim genel giderleri tutarından farklı olabilir. Aradaki bu farkın düzeltilmesi gerekir.

Bu işlem, iş yerinizin muhasebe politikasında belirtilen az/fazla tahsis edilmiş genel gider yaklaşımına bağlı olarak iki farklı şekilde yürütülür.

Az veya fazla tahsis edilmiş genel giderlere muhasebe yaklaşımı, Satılan malların maliyetine zarar yaz olarak ayarlanmışsa:

Gerçekleşen genel gider tutarları Stok kayıt verilerine bağlı olarak her bir üretim işlemi için hesaplanır ve zarar yazılır.
Her bir üretim işlemi için norm genel gider tutarları hesaplanır.
Norm ve gerçekleşen genel gider tutarları arasındaki farklar "Fazla/az tahsis edilmiş genel üretim giderlerini satılan malların maliyetine zarar yaz" varsayılan muhasebe hesabına aktarılır.
Özdeş tutarlar Gelir ve giderler kaydına masraf olarak kaydedilir.
Not. Fazla tahsis edilmiş tutarlar gelir olarak değil, eksi gider olarak kaydedilir.

Az/fazla tahsis edilmiş genel giderlerin muhasebe yöntemi, Düzeltilmiş tahsis oranı uygula olarak ayarlanmışsa:

Gerçekleşen genel gider tutarları Stok kayıt verilerine bağlı olarak her bir üretim işlemi için hesaplanır ve zarar yazılır.
Her bir üretim işlemi için norm genel gider tutarları hesaplanır.
Gerçekleşen genel gider tutarları işlemlerin norm maliyetleriyle orantılı olarak üretim işlemlerine tahsis edilir. Böylece, her bir üretim işleminin maliyeti norm ve gerçekleşen genel gider tutarı arasındaki fark kadar değişir.
Genel gider düzeltme tutarları muhasebe kayıtlarına, Stok'a ve İşlem bitişi'ne kaydedilir.

Gerçekleşen maliyeti hesapla

Bu işlemin amacı, kapatılan ay içinde imal edilen ürünlerin maliyetini hesaplamak veya düzeltmektir.

Bu işlem, iş yerinizin muhasebe politikasında belirtilen stok değerleme yöntemine bağlı olarak iki farklı şekilde yürütülür.

Stok değerleme yöntemi, Ağırlıklı ortalama olarak ayarlanmışsa:

Kapatılan ay içinde müşterilerin iade ettiği her bir ürünün tahmini maliyeti hesaplanır. Gerekli düzeltmeler yapılır. Her bir düzeltme için kayıt belgesi olarak ay sonu kapanışı belgesi belirtilir.
Stok kayıt verileri baz alınarak her bir stok öğesinin ortalama maliyeti hesaplanır.
Not. Ara hesaplama sonuçları Kapatma maliyeti ayarı kaydında saklanır. Bu kayıtlar arasında tutarlılık sağlanması için, Stok'a yapılan her değişikliğin Kapatma maliyeti ayarı'na da yapılması gerekir.
Tüm Stok kayıtları, hesaplanan ortalama maliyetle eşleşecek şekilde düzeltilir. Her bir düzeltme için kayıt belgesi olarak ay sonu kapanışı belgesi belirtilir.
Her düzeltme İşlem bitişi, Gelir ve giderler ve Satış gibi ilgili kayıtlara da eklenir. Kayıtların listesi, düzeltilen işlemin türüne bağlıdır (Karşı muhasebe hesabı ve Kaydedici tarafından belirlenir).
1. adımda herhangi bir yuvarlama hatası olursa bunlar zarar yazılır.
Kapatılan ay içinde müşterilerin iade ettiği her bir ürünün tam maliyeti hesaplanır. Gerekli düzeltmeler yapılır. Her bir düzeltme için kayıt belgesi olarak ay sonu kapanışı belgesi belirtilir.

Stok değerleme yöntemi, FIFO olarak ayarlanmışsa:

FIFO hesapla işlemi Stok maliyet katmanı'nda her bir gider kaydı için maliyeti FIFO yöntemiyle hesaplar ve varış yeri maliyetlerini bu kayıtlar arasında dağıtır.
Hesaplanan tüm tutarlar Stok kaydına eklenir.
Her düzeltme İşlem bitişi, Gelir ve giderler ve Satış gibi ilgili kayıtlara da eklenir. Kayıtların listesi, düzeltilen işlemin türüne bağlıdır (Karşı muhasebe hesabı ve Kaydedici tarafından belirlenir).
Ay sonu kapanışının yaptığı tüm düzeltme kayıtları doğrudan kaynak belgelere eklenir. Bunların kaynak belgelerin yaptığı kayıtlardan ayırt edilebilmesi için Çevrimdışı kayıt işareti kullanılır. Bu "çevrimdışı" kayıtlar sadece ay sonu kapanışı tekrarlanarak değiştirilebilir; kaynak belge yeniden kaydedildiğinde bu kayıtlar değişmez.
Tahsis edilmemiş varış yeri maliyetleri kalırsa bunlar zarar yazılır. Varış yeri maliyetleri kaydında gider kayıtları oluşturulur. SMM girişleri Gelir ve giderler kaydına eklenir.

Envanter perakende yöntemli POS için SMM hesaplaması

Bu işlem, envanter perakende yöntemli satış noktasından (POS) satılan ürünlerin maliyetlerini yeniden hesaplar. Bunun gerekli olmasının nedeni, bu POS'taki stok maliyetlerinin önceki ay sonu kapanışı işlemleri sırasında düzeltilmiş olabileceğidir.

Malların perakende değeri (RIM) kayıt verilerine bağlı olarak, bu POS'tan satılan malların planlanan ve gerçekleşen maliyetleri arasındaki farkı hesaplar. Ardından, Gelir ve giderler kaydındaki gider kayıtlarını gerçekleşen maliyetlerle eşleşecek şekilde düzeltir.

Not. Bu işlem artık desteklenmemektedir. Varsayılan olarak kullanılamaz ve sadece Satış noktası. Envanter perakende yöntemi türünde bir ambar oluşturulduğunda kullanılabilir. Bunu yapmanız önerilmez.

İşlemi kullanılır hale getirmek için:

Ayarlar > Satış sayfasında Perakende kullan onay kutusunu işaretleyin.
Ana menüde Ayarlar > Parametreler bölümünde Teknik uzman modu onay kutusunu işaretleyin.
Ana menüde Teknik uzman için fonksiyonlar'ı seçin ve Sabit değerler bölümünde Envanter perakende yöntemli satış noktasını kullan'a çift tıklayın.
Açılan pencerede Envanter perakende yöntemli satış noktasını kullan onay kutusunu işaretleyin.
Ambar sayfasının Kataloglar bölümünde Ambarlar'a tıklayın.
Ambarlar listesinde Tür = Satış noktası. Envanter perakende yöntemi türünde bir ambar oluşturun.

Döviz kuru farklarını hesapla

Bu işlem, para birimi bakiyeleri için döviz kuru farklılıklarını belirler.

Aşağıdaki kayıtlar için ay sonu bakiyelerini arar:

Nakit varlıklar
Yazar kasalardaki nakit
Bordro
Avans sahipleri
Müşteri bakiyesi
Tedarikçi bakiyesi
Krediler
İşlenen fon transferleri

Ardından, para birimi tutarını her bakiyenin ay sonu döviz kuru ile çarpar ve sonucu para birimi olmayan tutarla karşılaştırır.

Hesaplanan farklılıklar:

Yukarıda listelenen kayıtlara eklenir.
"Döviz kazançları ve kayıpları" bilgi kaydına eklenir.
"Gelir ve giderler" birikim kaydına eklenir.
Ay sonu kapanışı raporunda gösterilir ("Döviz kuru farkı hesaplaması" bölümü).

Geçici hesap kapanışı

Bu işlem gelir, gider ve diğer geçici bakiyeleri kalıcı hesaplara aktararak bunları sonlandırır.

İki aşamalıdır:

1. Doğrudan tahsis

İşlem bu aşamada Gelir ve giderler kaydını analiz eder ve tek bir gelir veya giderle (ör. bir satış) eşleştirilebilecek kayıtları arar. Başka bir deyişle, aşağıdaki koşulların her ikisini de karşılayan kayıtları arar:

Muhasebe hesabının belirtilmiş bir dağıtım yöntemi yok VEYA Muhasebe hesabının türü satış geliri VEYA Muhasebe hesabının türü belirli bir iş kolu için satış maliyeti.
İş kolu "Diğer"den farklı.

Bu kayıtlarda belirtilen tutarlar Finansal sonuç kaydına eklenir.

Ardından, yukarıdaki hesaplara ait bakiyelerin Gelir özeti hesabına taşındığını göstermek için kayıtlar Gelir özeti kaydına eklenir.

2. Tahsisat tabanına göre dağıtım

İşlem bu aşamada, ilk aşamada işlenmeyen tüm kalan Gelir ve giderler kayıtlarını arar. Bunlar tek bir gelir veya giderle eşleştirilemeyen kayıtlar olduğundan tahsis edilmeleri gerekir.

İşlem daha sonra Satış kaydındaki aylık satış verilerini analiz eder.

Ardından, Gelir ve gider kalemi için belirtilen dağıtım yöntemine bağlı olarak, her bir Gelir ve giderler kaydı için tahsisat tabanı belirlenir.

Satış geliri – Tutar
Satış maliyeti – Maliyet
Brüt kar – (Tutar – Maliyet)
Satış hacmi – Miktar

Her bir Gelir ve giderler kaydının en iyi şekilde nasıl dağıtılacağı analiz edilir ve belirlenir: Örneğin, bölümler arasında veya belirli bir bölümdeki iş kolları arasında.

Ardından, her bir Gelir ve giderler kaydı yukarıdaki parametrelere göre tahsis edilir. Örneğin, bir kayıt her bir iş kolu tarafından oluşturulan brüt kar ile orantılı olarak, bir bölümün iş kolları arasında dağıtılabilir.

Tahsis edilen tutarlar Finansal sonuç kaydına eklenir.

Son olarak, yukarıdaki hesaplara ait bakiyelerin Gelir özeti hesabına taşındığını göstermek için kayıtlar Gelir özeti kaydına eklenir.

<< Prev Next >>