Konsolidasyon metotları

Uygulamada şunları yapabilirsiniz:

Satın alma yöntemini kullanarak yan iş yerlerini konsolide edin.
İlişkili şirketlerdeki ve ortak girişimlerdeki hisselerin özkaynak yöntemi kullanarak muhasebeleştirilmesi.

Konsolidasyon çevresini, bir holding şirketi içindeki birkaç alt şirkete ilişkin beyanları konsolide edecek şekilde düzenleyebilirsiniz.

Diğer iş yerlerindeki özkaynak paylarının satın alınmasına ilişkin muhasebeleştirme, paralel muhasebeye dayanmaktadır. Bu, girişler, para çekme işlemleri, kısmi para çekme işlemleri ve satın almalar hakkında bilgi saklamanıza olanak tanır.

Efektif özkaynak payları, diğer iş yerlerine dolaylı iştiraki olan iş yerleri için otomatik olarak hesaplanır.

Şerefiye (negatif şerefiye dahil) ve kontrol gücü olmayan pay da otomatik olarak hesaplanır. Yan iş yerlerindeki yatırımlar ve bunların net varlıkları elimine edilir. Kısmi pay alım/çıkışlarının ve iştiraklerin ve ortak girişimlerin finansal sonuçlarındaki payın etkisi hesaplanmıştır. İlgili girişler kaydedilir.

Terimler ve tanımlar

Bu bölümün terimleri ve tanımları için "Sözlük" bölümüne bakın.

Yan iş yeri konsolidasyonu: satın alma yöntemi

Standart çözümde konsolidasyon düzeltmeleri, iş yeri üzerinde kontrolün elde edildiği tarihte ve sonraki raporlama tarihlerinde farklı bir algoritmaya göre hesaplanmaktadır.

Kontrolün devralındığı tarihte, ana iş yeri şerefiyeyi ilk seferde varlık olarak, öz sermayedeki kontrol gücüne sahip olmayan payları ve düzeltmeleri konsolide varlıkların gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirir, yan iş yerlerine yönelen yatırımları elimine eder. Bu düzeltmeler yan iş yerinin kendi finansal tablolarında belirtilmemişse, ertelenmiş vergiler konsolidasyon düzeyinde hesaplanır vb.

Müteakip raporlama tarihlerinde şerefiye değer düşüklüğü açısından test edilir, gerçeğe uygun değer yeniden değerlemesi birikmiş kar olarak yeniden sınıflandırılır, ertelenmiş kurumsal kar vergisindeki değişiklikler muhasebeleştirilir ve yan iş yerinin birikmiş karındaki kontrol gücü olmayan öz sermaye payı muhasebeleştirilir.

Ayrıca kontrolün elde edildiği tarihte yapılan girişler, müteakip raporlama tarihlerinde tekrarlanır.

Aşağıda, kontrolün elde edildiği tarihteki ve müteakip raporlama tarihlerindeki konsolidasyon prosedürlerini okuyabilirsiniz.

Kontrolün elde edildiği tarihteki konsolidasyon

Yan iş yerinin finansal tabloları, bir yatırım nesnesi üzerinde kontrolün elde edildiği tarihten itibaren konsolide edilir.

Bir yan iş yerini kontrolün elde edildiği tarihte konsolide etmek için aşağıdaki adımları izleyin:

Satın alınan varlıkları ve üstlenilen yükümlülükleri, bir yan iş yerinin net varlıkları olan gerçeğe uygun değerlerine göre yeniden değerleyin. Net varlıklar, değerleme uzmanları veya bir yan iş yerinin uzmanları tarafından sistem dışında gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür.

Uygulama, bir yan iş yerinin net varlıklarının ölçümünü gerçeğe uygun değer üzerinden kaydetmek için aşağıdaki yöntemi kullanır.

Kontrolün elde edildiği tarihte, yan iş yerinin bireysel (ayrı) finansal tabloları UFRS'ye ve ana şirketin muhasebe politikasına uygun olarak hazırlanır veya UFRS rapor formlarından oluşan bir paket, grubun muhasebe politikasına uygun olarak hazırlanır.

Rapor form paketi, bir yan iş yerinin varlık ve yükümlülüklerinin konsolidasyon için gerçeğe uygun değerden yeniden değerlenmesini kaydeder.

Her iki seçenekte de, yeniden değerleme girişleri için karşılık hesap olarak "Sermaye" bölümündeki "yan iş yerinin net varlıklarının gerçeğe uygun değerden yeniden değerlemesi" hesabı kullanılır.

Bu hesap, satın alma konsolidasyon prosedürleri sırasında yan iş yerinin diğer sermaye hesapları ile birlikte elimine edilir.

Yatırım hareketleri belgeleri oluşturun: Yatırım girişi ve Yatırım çıkışı. Bu belgelerde, yatırım nesnelerindeki doğrudan pay, özellikle edinilecek (çekilecek) doğrudan öz sermaye payı hakkında bilgi girin. Sadece oy hakkına sahip hisseler üzerinde değerlendirme yapabilirsiniz.
Öz sermayede kontrol gücü olmayan payı hesaplayın.

UFRS'ye göre, özkaynaktaki kontrol gücü olmayan pay tam gerçeğe uygun değer üzerinden ya da işletmenin net varlıklarının değeri ile orantılı olarak ölçülebilir.

Grup, muhasebe politikasında bu yöntemlerden birini seçer ve gruptaki tüm yan iş yerlerine bunu uygular.

Özkaynaktaki kontrol gücü olmayan pay, bir yan iş yerinin net varlıklarının gerçeğe uygun değeri ile orantılı olarak aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:

Efektif (veya doğrudan) özkaynak payı, % * Yan iş yeriningerçeğe uygun değerdeki net varlıkları.

Kontrol gücü olmayan hisse senedi özkaynakta kayıt yöntemi seçilirse gerçeğe uygun değerden sistem dışında belirlenir ve sonraki hesaplamalar için infobase'e manuel olarak girilir.

Bir pazarlıktan gelen şerefiyeyi veya geliri hesaplayın. Sistem, hesaplama için aşağıdaki formülü kullanır:

Bir yan iş yerindeki yatırım: efektif (veya doğrudan) özkaynak payı, % * Bir yan iş yerinin gerçeğe uygun değerdeki net varlıkları.

Yan iş yerinin özkaynak kalemlerini ortadan kaldırın, bir bağlı şirkete yatırım yapın ve özkaynakta şerefiye ve kontrol gücü olmayan pay kaydedin.

iş yerindeki hisselerin % 80'ini üçüncü bir taraftan satın alındığında konsolidasyon algoritması örneği, şekle bakın:

Uygulama, konsolidasyon sırasında bu iş yerindeki yatırıma karşı iş yerinin özkaynaklarının % 80'ini hariç tutar. Özkaynak, iş yerinin satın alma tarihindeki net varlıklarıdır ve kayıtlı sermaye, yedek akçe, dağıtılmamış kâr veya diğer kalemler olabilir. Bu durumda uygulama, yatırıma karşı özkaynak kalemlerinin her birini % 80'i hariç tutar.

Dolayısıyla, yatırımın bir kısmının devralınan iş yerinden silinmesi söz konusudur. Yatırımın silinmemiş bakiyesi "şerefiye" hesabına (pozitif ise) veya "iş yeri edinme kârı" hesabına (negatif ise) aktarılır.

Her bir özkaynak kaleminde kalan kısım (% 20) özkaynaklarda “ kontrol gücü olmayan hisse senedi” Muhasebe hesabına aktarılır. Sonuç olarak, satın alınan iş yerinin satın alma tarihindeki özkaynakları, konsolidasyon kapsamından tamamen çıkarılır.

Yukarıdaki hesaplamalara dayanarak, aşağıdaki girişler oluşturulur ve bunlar daha sonra sonraki muhasebe dönemlerine aktarılır (tekrarlanır):

Bir yan iş yerindeki yatırımın, eleme için dengeleme hesabı olarak kullanılan bir şerefiye Muhasebe hesabına yeniden sınıflandırılması.
Bu giriş ayrıca, UFRS'ye göre konsolide finansal tablolarda kaydedilmeyen yan iş yerindeki yatırımı da ortadan kaldırır:

Borç2.4.01.04.01 "Şerefiye" veya 6.4.00.91.05 "Bir pazarlıktan elde edilen gelir (olumsuz şerefiye)".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Giriş tutarı, yan iş yerindeki yatırımın satın alındığı tarihteki değerine eşittir. Yatırım değeri, iş yeri birleşmesi üzerine devredilen tazminat olup şunları içerir:

□Satıcıya devredilen varlıkların gerçeğe uygun değeri.
□Müşterinin edineceği iş yerinin önceki sahiplerine üstlendiği yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri.
□Müşteri tarafından bir yan iş yeri üzerinde kontrolün iktisabından önce edinilen müşteri özkaynaklarındaki herhangi bir payın gerçeğe uygun değeri.
□Diğer tüm telafi biçimlerinin gerçeğe uygun değeri: diğer varlıklar, koşullu bedel, ortak veya tercih edilen özkaynak araçları, opsiyonlar ve garantiler. Uzun bir süre için ertelenen tüm tazminatlar, tazminatın iskonto edilmiş değeri üzerinden ölçümüne dâhil edilmeli ve daha sonra faiz uygulanarak yükümlülük olarak muhasebeleştirilmelidir.

Bir yan iş yerinin satın alınması üzerine listelenen tüm telafi türleri, yan iş yeri düzeyinde gerçeğe uygun değer üzerinden net varlıklarla aynı şekilde ölçülür ve kaydedilir. Gerekli ölçüme göre konsolidasyon aşamasına aktarılır. Eleme için gerekli olan yatırım tutarı, konsolidasyon sonrasında 2.1.03.58.1 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar" hesabına kaydedilir.

Müteakip tüm girişler, doğrudan şerefiye hesabına denk gelir ve kontrolün devr alındığı tarihteki net defter değerini oluşturur.
Yan iş yeri özkaynak kalemlerinin elimine edilmesi. Bu giriş, aynı zamanda 2.4.01.04.1 "Şerefiye" hesabına karşılık gelmektedir:

Borç "Yan iş yerinin net varlıklarının gerçeğe uygun değerden yeniden değerleme" hesabı dahil "Yan iş yeri özkaynak kalemleri".

Alacak2.4.01.04.01 "Şerefiye" veya 6.4.00.91.05 "Bir pazarlıktan elde edilen gelir (olumsuz şerefiye)".

Özkaynaklarda kontrol gücü olmayan hisse senedi kaydı:

Borç2.4.01.04.01 "Şerefiye" veya 6.4.00.91.05 "Bir pazarlıktan elde edilen gelir (olumsuz şerefiye)".

Alacak5.8.00.84.02 "Muhasebe dönemine ait kontrol gücü olmayan hisse senedi".

UFRS kapsamında finansal tabloların hazırlandığı tarihte konsolidasyon

Bir yan iş yerini raporlama tarihinde veya kontrol kaybı olmaksızın özkaynak payının değiştiği tarihte konsolide etmek için aşağıdaki adımları atın:

Yan iş yerinin önceki muhasebe dönemine ait finansal durum tablosunun "Özkaynak" bölümünde şerefiye, özkaynaklarda kontrol gücü olmayan pay, hesaplı yatırımların elemesi için girişleri tekrarlayın.

UYARI.

Bu girişlerin tekrarı, önceki dönemlere ait düzeltmelerin tekrarlanmasına ilişkin normal algoritmayı takip etmemektedir, çünkü bu girişler Kâr-Zarar hesaplarına karşılık gelmemektedir. Şerefiye hesaplarındaki girdi tutarları ve özkaynaklardaki kontrol gücüne sahip olmayan hisse senetlerine ilişkin hesaplar cari muhasebe dönemine ait konsolide finansal tablolara kaydedilir ve yan iş yerinin bilançodaki Ulusal Muhasebe Standartları veri çevirisinden sonra alınan yatırımı ve bilançodaki öz sermaye kalemlerinin elimine edilmesi Konsolidasyon düzeltmeleri belgesi ile otomatik olarak tekrarlanır. Aynı belge, cari dönem girişleri yapılırken öz sermayede kontrol gücü olmayan pay, şerefiye değer düşüklüğü, öz sermaye payındaki değişim vb. kaydeder. Örneğin, bir iş yerinin satın alınması sırasında bir pazarlıktan elde edilen gelir muhasebeleştirilmişse, bu giriş, elimine edilen iş yeri için Önceki dönem düzeltmelerinin kaydedilmesi belgesi oluşturulurken tekrarlanacaktır.

Bir yatırım elemesi girişini tekrarlarken döviz kuru farkını hesapla: bir yatırım, grup muhasebesinin fonksiyonel para biriminden farklı bir para biriminde olduğunda, önceki yılların konsolidasyon düzeltmelerini tekrarladıktan sonra yatırımın yeniden değerlemesindeki kur farkı nedeniyle bir kısmı zarar gibi kaydedilmemiş olarak kalır. Yatırımın bu kısmı, "Sermaye" bölümündeki "aktarım rezervi" hesabından hariç tutulur. Sonuç olarak yatırım, tamamen hariç tutulur.

(Cari raporlama tarihi itibariyle döviz kuru - Bir önceki raporlama tarihi itibariyle döviz kuru) * Fonksiyonel para biriminde alınan/aktarılan ücretler.

Bir önceki adımda yapılan yatırımın elimine edilmesine ilişkin giriş, bir önceki dönemde yapılanla aynı miktarda tekrarlanır. Raporlama tarihi itibariyle ulusal muhasebe standartlarındaki döviz yatırımı için raporlama tarihindeki döviz kuru üzerinden yeniden değerleme yapılır. Çevrim sonrası yatırım tutarı, önceki dönemde kaydedilenden farklıdır. Yatırımın tamamen elimine edilmesi için bu girişi kullanın.

Yan iş yerinin finansal sonuçlarında özkaynakta kontrol gücü olmayan hisse senedini hesapla (finansal sonuç, satın alma sonrası dönem için hesaplanır):

Özkaynaklarda kontrol gücü olmayan hisse senedi, % * Yan iş yerinin döneme ilişkin finansal sonucu.

Yan iş yerinin satın alınmasından sonraki döneme ilişkin finansal sonuç, grup ve azınlık hissedarları arasında paylaştırılır.

Yan iş yerinin diğer kapsamlı gelirindeki kontrol gücü olmayan hisse senedinin hesaplanması (diğer kapsamlı gelir, devralımından sonraki dönem için hesaplanır):

Özkaynaklarda kontrol gücü olmayan hisse senedi, % * Yan iş yerinin dönem içindeki net varlıklar kalemindeki değişim.

Yan iş yeri ediniminden sonraki döneme ilişkin diğer kapsamlı gelir, grup ve azınlık hissedarları arasında dağıtılır.

Bir yan iş yerinde ek hisse senedi alınması üzerine konsolidasyon

Yan iş yeri öz sermayesinde ek hisse senedi edinirken konsolidasyon girişleri:

Şerefiye (satın alma karı) = Edinilen hisse için aktarılan ücret - Efektif (veya doğrudan) edinilen öz sermaye payı, % * İşlem tarihi itibariyle yan iş yerinin net varlığı.

Bu işlemi, bir yan iş yeri hisse senedinin, bir iş yerinin satın alınmasından sonra azınlık hissedarlarından tamamen (kısmen) geri satın alınması durumunda gerçekleştirin. Örneğin, bir yan iş yerindeki hisse senedinin % 80'den % 90'a çıkarılması durumunda.

Geri alınacak payın bir kısmının bu pay için ödenen yatırım tutarını oluşturan "Yatırımlar" hesabı karşılığında "Kontrol gücü olmayan pay" hesabından yeniden satın alma işlemi giriş olarak yapılır. Yatırımın hariç tutulmayan kısmı "şerefiye" veya "iş yeri edinme karı" hesabına aktarılır.

Bir yan iş yeri üzerindeki kontrolü kaybetmeden hisse senedinin geri çekilmesi üzerine konsolidasyon

Grup, bir yan iş yeri üzerindeki kontrolü elinde tutarken daha önce satın alınan bir iş yerindeki hisse senedini sattığında başka bir seçenek daha vardır.

Bu durumda, işlem tarihi itibariyle grubun konsolide finansal tablolarında bir giriş oluşturun:

Borç "Hisse senedi çekilmesinin finansal sonucu" Alacak "Tutarda kontrol gücü olmayan öz sermaye payı" .

Efektif (veya doğrudan) satılan öz sermaye payı, % * İşlem tarihi itibariyle yan iş yerinin net varlıkları – satılan paydaki yatırım tutarı.

Satılan hisse senetlerinin maliyeti konsolide finansal tablolarda oluşturulur.

Açıklamalar, yatırımın silinmesi ve satılan hisse senedi için ücret alınması için girişleri kaydeder:

Borç "Hisse senedi geri çekilmesinin finansal sonucu" Alacak "Yatırım" .

Borç "Telafi (nakit)" Alacak "Hisse senetlerinin geri çekilmesinden kaynaklanan finansal sonuç" .

Yan iş yeri özkaynaklarında kontrol gücüne sahip payın geri çekilmesi üzerine konsolidasyon

Yan iş yerindeki kontrol gücüne sahip payın geri çekilmesi üzerine konsolidasyon girişleri:

İşlemden elde edilen kar (zarar) = Satılan hisse senedi için alınan ücret – Efektif (veya doğrudan) satılan öz sermaye payı, % * İşlem tarihi itibariyle yan iş yerinin net varlıkları.

Yan iş yerinin geri çekilmesinde, yan iş yerinin işlem tarihine kadar olan muhasebe dönemindeki mali sonucunun ilgili gelir ve gider kalemleri için grubun konsolide kar zarar tablosuna dahil edilmesi gerekir. Bu finansal sonuç, grubun finansal tablolarında grubun dağıtılmamış kâr hesabına uygun olarak muhasebeleştirilmelidir.

İşlem tarihi itibariyle, geri çekilen iş yerine ilişkin tüm grup özkaynakları elimine edilmiştir ("yan iş yerinden çekilmenin finansal sonucu" kaleminde kar ve zarar tablosuna yazılır). Bu özkaynak, işlem tarihine kadar olan muhasebe dönemi için yukarıda belirtilen dağıtılmamış kârı da içerir.

Çekimden elde edilen gelir, yatırım çıkışından alınan nakit ve diğer telafidir. Kar ve zarar tablosunda "yan iş yerinden çekilmenin finansal sonucu" kalemi altında muhasebeleştirilir.

Bu, aşağıdaki girişlerle sonuçlanır:

Borç "Öz sermaye" Alacak "Çekilmenin finansal sonucu (Kar ve Zarar)". Bir yan iş yerinin satın alındığı tarihteki özkaynağını elimine eden girişi siler.
Borç "Kontrol gücü olmayan pay" Alacak "Çekilmenin finansal sonucu (Kar ve Zarar)". Bir yan iş yerinde kontrol gücü olmayan pay oluşturan giriş satın alma tarihinde kayıttan çıkarılır.
Borç"Çekilmenin finansal sonucu (Kar ve Zarar)" Alacak "Öz sermaye". Yan iş yerinin geri çekilen grubu çevre dışında bırakıldığında, işlem tarihi itibariyle dağıtılmamış karın açılış bakiyesini yeniler.
Borç "Çekilmenin finansal sonucu (Kar ve Zarar)" Alacak "Yatırım". Geri çekilen bir yan iş yerindeki yatırımları siler.
Borç "Tazminat (nakit)" Alacak "Çekilmenin finansal sonucu (Kar ve Zarar)". Bir yan iş yerindeki hisse senedi satışından gelir elde eder.

UYARI.

Geri çekilen bir yan iş yerinde, grup tarafından satın alındıktan sonra oluşan kontrol gücü olmayan pay, zarar olarak yazılmaz, ancak grubun bakiyesinde kalır. Kontrol gücü olmayan pay, muhasebe dönemi için ayrılan yan iş yerinin sonucu olarak finansal sonuçta azınlık hissedarlarının payını içerir. Geri çekilen yan iş yerindeki kontrol gücü olmayan payın bu kısmı, azınlık hissedarlara temettü ödenmesi durumunda geri ödenir. Kontrol gücü olmayan payın bu kısmı negatifse, yan iş yerinden geri çekilme işlemi sırasında grubun özkaynaklarda dağıtılmamış karından silinir.

Şerefiye değer düşüklüğüne ilişkin konsolidasyon

Şerefiye değer düşüklüğünü yan iş yerinin kayıtlı geri kazanılabilir tutarına göre hesapla:

Yan iş yerinin ölçüm tarihi itibarıyla geri kazanılabilir tutarı - (ölçüm tarihi itibarıyla net varlıkları + ölçüm tarihi itibarıyla şerefiye).

Bu işlemler, şerefiyeyi veya bir kısmını cari dönem zararına (finansal sonuç) yazar.

Konsolidasyon hesapları

Tüm konsolidasyon girişleri, veritabanının standart muhasebe hesapları kullanılarak yapılır. Bunları UFRS ayarlarında belirtebilirsiniz.

Aşağıda "Veritabanının standart muhasebe hesapları" ile standart konsolidasyon girişlerini görebilirsiniz:

Şerefiye oluşturma ve yatırım elemesi:

Borç2.4.01.04.01 "Şerefiye".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Şerefiye oluşturma ve özkaynak elemesi:

Borç "Bir yan iş yerinin net varlıklarının gerçeğe uygun değerden yeniden değerleme" hesabı dahil "Yan iş yeri özkaynak kalemleri".

Alacak 2.4.01.04.01 "Şerefiye".

Özkaynaklarda kontrol gücü olmayan payın hesaplanması:

Borç2.4.01.04.01 "Şerefiye".

Alacak5.8.00.84.02 "Muhasebe dönemi özkaynaklarında kontrol gücü olmayan pay".

Yan iş yerindeki yatırımların elenmesi için önceki dönemlerin tekrarlayan girişlerinden kaynaklanan döviz kur farkının otomatik hesaplanması:

Borç 5.6.00.00.01 "Grup için bir finansal tablo para birimine dönüştürüldüğünde para birimi aktarım rezervi".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Kur farkı negatif ise, bu da girişe eksi olarak kaydedilir.

Döneme ilişkin finansal sonuçta özkaynaklarda kontrol gücü olmayan pay kaydı:

Borç/Alacak5.5.00.84.01 "Muhasebe döneminin dağıtılmamış karı/geri alınmamış zararı".

Borç/Alacak 5.8.00.84.02 "Muhasebe dönemine ait kontrol gücü olmayan pay".

Özkaynaklarda kontrol gücü olmayan payın dönem için diğer kapsamlı gelirde kaydı:

Borç/Alacak "Bir yan iş yerinin değişen net varlık hesabı".

Borç/Alacak5.8.00.84.03 "Muhasebe döneminin kontrol gücü olmayan hisse senedi– diğer kapsamlı gelir".

İşlem kapsamında zarar olması durumunda ek olarak hisse senedi satın alırken özkaynak işlemlerinin kaydı:

Borç5.1.00.80.04 "Ek iştirak hissesi alım/satım sonucu".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

İşlem kapsamında kar elde edilmesi durumunda ek olarak hisse senedi satın alırken özkaynak işlemlerinin kaydı:

Borç2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Alacak5.1.00.80.04 "İştirak hisse senetlerinin ek alım/satım sonucu".

Yan iş yeri özkaynaklarında ek pay satın alınması üzerine özkaynaktaki kontrol gücü olmayan paydaki değişimin kaydı:

Alacak5.8.00.84.02 "Muhasebe dönemi özkaynaklarında kontrol gücü olmayan pay".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

YORUM

Girişler kaydedildikten sonra, bir yan iş yerindeki hisse senedi satın aldığınızda, satın alınan hisse senedinin değeri 2.1.03.58.01 “Yan iş yerlerindeki yatırımlar” hesabından otomatik olarak elimine edilir.

İşlem kapsamında zarar olması durumunda hisse senedi satışı sırasında yapılan öz sermaye işlemlerinin kaydı:

Borç5.1.00.80.04 "Yan iş yeri hisse senetlerinin ek alım/satım sonucu".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

İşlem kapsamında kar olması durumunda hisse senedi satışı sırasında yapılan özkaynak işlemlerinin kaydı:

Borç2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Alacak5.1.00.80.04 "Yan iş yeri hisse senetlerinin ek alım/satım sonucu".

Yan iş yerindeki hisse senedi satışı sırasında özkaynaktaki kontrol gücü olmayan paydaki değişimin kaydı:

Borç2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

Alacak5.8.00.84.02 "Muhasebe dönemi özkaynaklarında kontrol gücü olmayan pay".

Bir yan iş yerindeki hisse senedi satışı sırasında kar/zararda muhasebeleştirilen finansal sonucun iptali:

Borç6.4.00.91.01 "Mali gelir"/ekstra boyut "İştirak hisselerinin geri alınmasının sonucu".

Alacak2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar".

YORUM

Yan iş yerlerinin geri çekilmesi üzerine girişler kaydedildiğinde, çekilen payın net defter değeri otomatik olarak 2.1.03.58.01 "Yan iş yerlerindeki yatırımlar" hesabına geri yüklenir. Dolayısıyla, yatırımların elenmesi için önceki dönemlerin girişleri tekrarlandığında, giriş tutarı doğrudur.

Şerefiye değer düşüklüğü:

Borç6.5.00.91.06 "Şerefiye değer düşüklüğü zararı".

Alacak 2.4.01.04.01 "Şerefiye".

Bağlı şirketler ve iş ortaklıklarının muhasebeleştirilmesi: özkaynak yöntemi

Özkaynak yöntemi, yatırımların başlangıçta gerçek maliyetleri üzerinden muhasebeleştirildiği bir muhasebe yöntemidir. Daha sonra maliyetleri, yatırımcının satın alma işleminden sonra yatırım nesnesinin net varlıklarındaki yatırımcı payı değişikliklerine göre ayarlanır. Yatırımcının karı veya zararı, yatırımcının yatırım nesnesinin kar veya zararındaki payını içerir. Diğer kapsamlı gelir, yatırımcının yatırım nesnesinin diğer kapsamlı gelirindeki payını içerir.

Bağlı iş yerlerindeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımları, raporlama tarihi veya kontrolün elde edilmediği öz sermaye payı değişiklik tarihi itibarıyla özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirmek için aşağıdaki adımları izleyin:

Yatırımcının beyan ettiği temettüleri ve yatırımcı tarafından ödenen vergileri dikkate alarak, iştiraklerin ve iş ortaklıklarının finansal sonuçlarında yatırımcının payını hesaplayın:

Öz sermaye payı, % * (İştiraklerin ve iş ortaklıklarının döneme ilişkin finansal sonucu - Beyan edilen temettüler + Temettü vergisi).

Yatırımcının iştiraklerin ve iş ortaklıklarının diğer kapsamlı gelirindeki payını hesaplayın:

Öz sermaye payı, % * İştiraklerin ve iş ortaklıklarının net varlık kalemindeki dönem içindeki değişim.

İştiraklerin ve iş ortaklıklarının kayıtlı geri kazanılabilir tutarına dayalı olarak özkaynak yöntemine göre yatırımın değer düşüklüğü tutarını hesaplayın:

İştiraklerin ve iş ortaklıklarının ölçüm tarihi itibarıyla geri kazanılabilir tutarı – Ölçüm tarihi itibarıyla özkaynak yöntemine göre yatırım.

UYARI.

Özkaynak yöntemine göre yatırımları kaydeden girişler, önceki dönemlere ait düzeltmelerin tekrarlanması için normal algoritmayı takip eder. Girişleri yapmak için aynı isimli bir belge kullan. Örneğin, bir giriş Kar&Zarar hesaplarına karşılık gelmiyorsa, yatırımcının ilişkili şirketlerin ve ortak girişimlerin diğer kapsamlı gelirindeki payını kaydetmiyorsa, bu girişi ayarları kullanarak tekrarlayan girişlere ekleyin.

Yukarıdaki adımlarda yapılan hesaplamalara ve önceki dönemlerde yapılan konsolidasyon kayıtlarına dayanarak aşağıdaki girişleri yapın:

İştiraklerin ve iş ortaklıklarının finansal sonuçlarında yatırımcının payının kaydı:

Borç/Alacak2.1.03.58.03 "İş ortaklıklarındaki yatırımlar"/2.1.03.58.02 "İştiraklerdeki yatırımlar".

Alacak/Borç6.8.00.99.01 "İş ortaklıklarındaki yatırımlardan kar/zarardaki pay"/6.8.00.99.02 "İştiraklerdeki yatırımlardan kar/zarardaki pay" .

Yatırımcının, ilişkili şirketlerin ve ortak girişimlerin diğer kapsamlı gelirindeki payının kaydı:

Borç/Alacak2.1.03.58.03 "İş ortaklıklarındaki yatırımlar"/2.1.03.58.02 "İştiraklerdeki yatırımlar".

Alacak/Borç Grup hesabı alt hesabı 5.2.00.83.00 "Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlardan elde edilen diğer kapsamlı gelirdeki pay", ilişkili şirketlerin ve iş ortaklıklarının değişen net varlık hesabına karşılık gelir.

Özkaynak yöntemine göre yatırımın değer düşüklüğü:

Borç6.8.00.99.03 "İştiraklerdeki yatırımların değer düşüklüğü zararı" / 6.8.00.99.04 "İş ortaklıklarındaki yatırımların değer düşüklüğü zararı".

Alacak2.1.03.58.03 "İş ortaklıklarındaki yatırımlar"/2.1.03.58.02 "İştiraklerdeki yatırımlar".

Bağlı şirketler üzerinde kontrolün elde edilmesi üzerine konsolidasyon

Grubun konsolide finansal tablolarını hazırladığınızda bağlı şirketler veya iş ortaklıkları üzerinde kontrol elde edilirse, aşağıdaki şekilde konsolide edin.

Yatırımları hariç tut ve özkaynak yöntemine göre önceki dönemlerde ve muhasebe dönemindeki yeniden değerlemelerini dikkate alarak yatırım maliyeti üzerinden iş yerinin şerefiye ve kontrol gücü olmayan payını hesapla. Yeniden değerlenmiş yatırımı satın alınacak iş yerinin öz sermayesinden çıkar ve şerefiyeyi hesapla. Diğer durumlarda konsolidasyon algoritması, bir yan iş yeri üzerindeki kontrolün klasik olarak satın alınmasıyla aynıdır.

ÖNEMLI.

Bağlı şirketteki yatırımın yeniden değerlemesinden elde edilen ve dönem başından bağlı şirket üzerindeki kontrolün kaybedildiği tarihe kadar muhasebe dönemi boyunca elde edilen gelir, kâr veya zarar tablosunda "Bağlı şirketlerdeki yatırımlardan elde edilen gelirler" satırında kalır.

Yan iş yerleri üzerindeki kontrolün kısmen kaybedilmesi ve bunların bağlı şirketlere dönüşmesi üzerine konsolidasyon

Yan iş yeri özkaynaklarında hakim payın geri çekilmesinin özel bir durumu, bu işlem sonucunda yan iş yerinin bağlı şirket haline gelmesi durumudur.

Bu durumda, "İştirak özkaynaklarında kontrol gücüne sahip payın çekilmesi üzerine konsolidasyon" bölümünde açıklanan konsolidasyon adımlarına ek olarak, kar ve zarar tablosunda yan iş yerinin çekilmesinden kaynaklanan finansal sonucu düzeltin.

Bu düzeltme, şu girişle yapılır:

Borç "İştirak ve yan iş yerlerindeki yatırımlar" Alacak “Yan iş yerinden geri çekilmenin finansal sonucu”.

Bu girişin bir sonucu olarak, kalan yan iş yeri hisse senedine yapılan yatırım, Uluslararası Muhasebe Standartları 28 İştiraklerdeki Yatırımlar ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar'a göre çekilme tarihi itibariyle yan iş yeri net varlıklarındaki mevcut payın gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülmelidir. Yeniden değerleme sonucunu, yan iş yeri özkaynaklarındaki kontrol gücüne sahip payın satışından elde edilen kar/zarar olarak muhasebeleştirin.

Daha sonra bu iş yerinin özkaynaklarında kalan yatırımı, UMS 28 Bağlı Şirketlerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar standardı uyarınca özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirin.

<< Prev Next >>